Uluslararası Enerji Ajansı'nın "Kömür 2025" raporuna göre, dünyada kömür talebi bu yıl yüzde 0,5 artışla 8,85 milyar tona yükselerek rekor kıracak.
Bazı büyük pazarlarda tüketim eğilimlerinin sapma göstermesi talepteki artışı etkiliyor. Özellikle ABD'de yüksek doğal gaz fiyatları ve kömür santrallerinin kapatılmasını yavaşlatan politikalar, 15 yıldır düşüş eğiliminde olan kömür tüketimini artırdı.
Avrupa Birliği'nde (AB) kömür tüketiminde son 2 yıldır görülen düşüşün ardından, bu yıl kömür talebinin hafif artması beklenirken, Çin'deki talebin 2024'e göre genel olarak yatay seyredeceği öngörülüyor.
Ancak 2030'a kadar küresel kömür talebinin yavaşlaması ve 2023'teki seviyeye geri dönmesi öngörülüyor. Bu durum, büyük ölçüde bugün toplam kömür tüketiminin üçte ikisini oluşturan enerji sektöründeki değişikliklerden kaynaklanacak.
Dünyada yenilenebilir enerji kapasitesinin artması, nükleer enerjinin istikrarlı şekilde genişlemesi ve piyasaya büyük miktarda sıvılaştırılmış doğal gazın girmesiyle, kömürden elektrik üretiminin 2026'dan itibaren düşmesi bekleniyor. Sanayi sektöründeki kömür talebinin ise daha dirençli kalacağı tahmin ediliyor.
Kömür tüketiminde en büyük artış beklentisi Hindistan'da
Şu anda küresel kömür kullanımının yarısından fazlasını oluşturan Çin yenilenebilir enerji kapasitesini hızlı şekilde artırmaya devam ediyor ve hükümet, 2030'a kadar yurt içi kömür tüketiminin zirveye ulaşmasını ve sonrasında düşüş eğilimine girmesini hedefliyor.
Kömür tüketiminde 2030'a kadar en büyük artışın Hindistan'da gerçekleşmesi bekleniyor. Ülkede talebin yıllık ortalama yüzde 3 yükseleceği ve bunun toplam 200 milyon tonun üzerinde artışa yol açacağı tahmin ediliyor.
Kömür tüketiminin Güneydoğu Asya'da da 2030'a kadar yıllık bazda yüzde 4'ün üzerinde artması bekleniyor.
Kömürün geleceğini etkileyen birçok belirsizlik mevcut
IEA Enerji Piyasaları ve Güvenliği Direktörü Keisuke Sadamori, rapora ilişkin değerlendirmesinde, bu yıl bazı önemli kömür pazarlarında alışılmadık eğilimler görülmesine rağmen gelecek yıllara ilişkin tahminlerinin büyük ölçüde değişmediğini belirterek, "Küresel kömür talebinin 2030'a kadar yatay seyrettikten sonra düşüşe geçmesini bekliyoruz." ifadesini kullandı.
Bununla birlikte, kömürün geleceğine etki eden birçok belirsizlik olduğunu ifade eden Sadamori, şunları kaydetti:
"Bu belirsizlikler, özellikle de ekonomik büyüme ve politika tercihlerinden enerji piyasası dinamiklerine ve hava koşullarına kadar gelişmelerin küresel tabloya büyük etkisi olmaya devam eden Çin'de. Daha genel olarak, elektrik talebindeki büyüme eğilimleri ve yenilenebilir enerji kaynaklarının dünya çapında entegrasyonu kömürün gidişatını etkileyebilir."