“Türk Markaları Enerji Verimliliği Konusunda Ciddi Adımlar Atıyor”

ESCON Enerji’nin Genel Müdürü Onur Ünlü ile enerji verimliliği ve ESCON'un çalışmaları üzerine konuştuk, Ünlü, "Enerji verimliliği birçok gelişmiş ülke tarafından en yeni yenilenebilir enerji kaynağı ve emisyon azaltım hedeflerine ulaşmada ilk yakıt olarak görülüyor. Bu ülkemiz için de önemli bir fırsat çünkü bu alandaki çalışmalar azalmayacağı gibi her geçen gün daha da artacak" diyor. Sizi kısaca tanıyabilir miyiz? Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği’nden mezun olduktan sonra İngiltere’deki University of Warwick’te Mühendislik İşletme Yönetimi üzerine yüksek lisansımı tamamladım. Türkiye’ye döndükten sonra iki yıl özel sektörde çalıştım, ardından 2004 yılında Türkiye’nin ilk global enerji hizmet şirketi olan ESCON Enerji’yi kurdum. Enerji verimliliği benim keyif aldığım ve o nedenle çalışmaktan yorulmadığım bir konu. Bu nedenle iş dışındaki zamanlarımda da mümkün olduğunca bu alanda herkesi bilinçlendirebilmek için uğraşıyorum. Üniversitelerden, STK’lardan veya kanun koyuculardan gelen tüm seminer, eğitim, toplantı taleplerine olumlu dönüş yapmaya çalışıyorum. Diğer taraftan sivil toplum kuruluşlarında da aktif görevler üstleniyorum. Halihazırda EYODER Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı yürütüyorum. TÜRKONFED Yönetim Kurulu Üyesiyim. Aynı zamanda AEE (Association of Energy Engineers), TTMD ve MMO üyeliklerim bulunuyor. ESCON, enerji verimliliği denilince akla gelen şirketlerden birisi. ESCON’un enerji sektörüne sunmuş olduğu ürün ve hizmetlerden bahsedebilir miyiz? Sunduğumuz hizmetler üç ana başlık altında toplanıyor. Enerji Mühendislik Hizmetleri kapsamında, detaylı ve yatırım odaklı enerji etütleri, enerji yatırımı ve yönetim danışmanlık hizmetlerimiz bulunuyor. Sistem Çözümleri ile performans garantili anahtar teslim hizmet veriyoruz. Verimlilik artıcı projelerin finansmanını ise Enerji Performans Sözleşmeleri (EPS) hizmetimiz altında sağlıyoruz. Hem işletmelerimizin enerji yönetimine destek olmak hem de ülkemizin enerji verimliliğinde dünyanın üst sıralarında yer almasına katkı sunmak üzere hizmetlerimizi sürekli geliştiriyor, işletmeleri enerji verimliliği çözümleri ile tanıştırmaya odaklanıyoruz. Bugüne kadar yapmış olduğumuz 1.100’ün üzerinde enerji etüdü, 1.300’ün üzerinde sistem çözüm uygulaması, 400’ün üzerinde danışmanlık-projelendirme hizmeti ve 25 EPS ile sürece katkıda bulunduk. Enerji verimliliğinde çok önemli bir adım olan soğutma sistemi yenileme projelerindeki gücümüzü Türkiye ve çevre ülkeler temsilciliğini yürüttüğümüz, dünyanın en verimli soğutma gruplarını üreten Mitsubishi Heavy Industries firmasından alıyoruz. Bununla birlikte dijitalleşme odağımız doğrultusunda geliştirdiğimiz Energy Eye adında IoT platformumuz bulunuyor. İşletmelerin enerji ve proses verimliliğini sürekli gözetim altında tutan Energy Eye ile verimsizlikler ve arızalar oluşmadan önleniyor, uygulanan projelerin getirileri doğrulanıyor, anahtar performans göstergelerinin ve toplam ekipman etkinliklerinin takibi sağlanıyor. Artan nüfusla birlikte her geçen gün dünyanın enerji ihtiyacı artıyor. Bu artan enerjiyi ihtiyacını doğru kanalize etmek için enerji verimliliği konusunda neler yapılabilir? Belirttiğiniz gibi bir yandan dünyanın enerji ihtiyacı artıyor ancak diğer yandan insan kaynaklı emisyonlar nedeniyle gezegenimize ciddi ölçüde zarar veriyoruz. Bu süreçte işletmelerimizin sürdürülebilir enerji verimliliği yönetimini uygulamaları gerekiyor. Bunun ilk adımı olan “Enerji Tasarrufu”; üretim kalitesi ve konfor şartlarından ödün vermeden iklimlendirme ayar noktalarının optimize edilmesi, gereksiz aydınlatmanın kapatılması veya bakım faaliyetleri ile kayıpların önüne geçilmesi gibi davranışsal iyileştirmeler ile israfın önüne geçmeyi hedefler. İkinci adım olan “Enerji Verimliliği”nde atık ısıların geri kazanılması, akıllı otomasyon sistemleri gibi yeni teknolojili ve yüksek verimli ekipmanlara yatırım yapılması gerekir. Son adım olan “Yenilenebilir Enerji” de ilk iki adım hayata geçtikten sonra tasarlanmalı ve hayata geçirilmelidir. Aksi takdirde gereksiz atıl kapasiteye sahip, gereğinden büyük sistem yatırımları yapılmış olur. ESCON Enerji olarak biz de şirketlerin bu süreci yönetmelerine, enerji yönetiminde herhangi bir kazaya uğramadan başarıya en kısa ve verimli yoldan ulaşmalarına katkı sağlıyoruz. Bu kapsamda her ölçekten firmaya hizmet veriyor veya çeşitli projelerde danışmanlık üstleniyoruz. Toplumuzda enerji verimliliği bilinci sizce ne kadar yaygın? Bu bilinci arttırmak için neler yapılabilir? İklim krizinin etkilerinin giderek gözle görülür hale gelmesiyle birlikte toplumdaki bilinç giderek daha hızlı bir şekilde artmaya başladı. Özel sektöre baktığımızda da özellikle global markaların ve rekabet ortamında globalleşmeye her geçen gün daha fazla önem veren Türk markalarının enerji verimliliği alanında ciddi adımlar attığını görüyoruz. Bu yıl itibarıyla işletmelerden ilk kez kömür ve doğal gaz gibi fosil yakıtlardan çıkmaya yönelik talepler almaya başladık. Bu işletmeler enerji verimliliğini maksimize ederek tüketimlerini azaltmayı, tamamen elektrik kullanmayı, bunu da yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlamayı hedefliyor. ESCON Enerji olarak bu sürece katkı sunmak üzere hazırladığımız ‘Türk Sanayisinin Enerji Verimliliği Raporu’ başlıklı çalışmamızı da geçen ay kamuoyu ile paylaştık. 14 sektördeki 320 işletmeyi incelediğimiz rapor, enerji verimliliği çalışmaları yapıldığı takdirde bu sektörlerde sağlanabilecek tasarruf potansiyelinin ortalamasının yüzde 30 olduğunu ortaya çıkardı. Bu da aslında Türk sanayisinin enerji verimliliği alanında yüksek bir potansiyele sahip olduğunu gösteriyor. Üstelik bu proje yatırımlarının ortalama geri ödeme süresi de yaklaşık 2 yıl 8 ay. Dolayısıyla işletmeler kısa sürede enerji verimli hale gelirken, enerji maliyetlerini ve karbon ayak izlerini düşürebiliyor. Dünyaya baktığımızda enerji verimliliği konusunda Türkiye’yi nerede konumlandırırsınız? Enerji verimliliği aslında ülkemiz için yeni sayılabilecek bir konu. ESCON’un kurulduğu dönemlerde, enerji verimliliği konusu özellikle gelişmiş ülkelerde ciddi bir pazar konumundayken bu konu henüz Türkiye’nin gündeminde değildi. Bu alandaki çalışmalar, 2007’de Enerji Verimliliği Kanunu ile başladı. İlk yıllarda küçük adımlarla ilerlerken özellikle son 4-5 yıldır yürümeye, hatta koşmaya başladığımızı söyleyebiliriz. Bu süreçte özellikle dünyadaki iyi uygulamaları ülkemizde uygulamaya başlamamız dönüm noktası oldu. Kamuda Enerji Performans Sözleşmelerine İlişkin Tebliğ, VAP destekleri, asgari yüzde 15 tasarruf sağlayan enerji verimliliği projelerinin 5. Bölge Yatırım Teşviki kapsamında kabul etmesi çok önemli gelişmeler. Elbette önümüzde atılması gereken çok fazla adım var. Bu kapsamda Kamuda Enerji Performans Sözleşmeleri ile ilgili olarak belediyelerin teminat verebilir bir yapıya kavuşturulması sürece önemli bir katkı sağlayacaktır. Ayrıca bu desteklerin ticari binalara, üniversitelere ve hatta konutlara yayılması, enerji seferberliği için büyük bir adım olacaktır. Sürdürülebilir enerjinin gelecekteki yerini nerede görüyorsunuz? Enerji verimliliği birçok gelişmiş ülke tarafından en yeni yenilenebilir enerji kaynağı ve emisyon azaltım hedeflerine ulaşmada ilk yakıt olarak görülüyor. Bu ülkemiz için de önemli bir fırsat çünkü bu alandaki çalışmalar azalmayacağı gibi her geçen gün daha da artacak. Paris İklim Anlaşması ve AB İklim Yasası kapsamında ülkelerin çeşitli taahhütleri yerine getirmek durumunda olduğu bir dönemde şirketleri bu süreçten bağımsız düşünmemiz de mümkün değil. Özellikle Sınırda Karbon Düzenlemesi’nin 2023 yılında hayatımıza girmesiyle birlikte bu alanda atılan adımların daha da hızlanacağını düşünüyorum. Zaten AB’ye ihracat yapan firmalar yol haritalarını çıkarmaya başladı. Bunu yapmayan firmaların da ürün ihraç etmek veya global firmaların tedarikçisi olmaya devam etmek için bir an önce harekete geçmeleri gerekiyor. Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı? Bugün enerji verimliliği uygulamayan işletmelere baktığımızda, en önemli gerekçelerinin yatırım maliyeti ve performans riskleri olduğunu görüyoruz. Başta gelişmiş ülkeler olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde yaygın olarak kullanılan ve enerji verimliliği ile yenilenebilir enerji yatırımlarının hayata geçmesinde ‘en yaratıcı finansman yöntemi’ olarak benimsenen Enerji Performans Sözleşmeleri ise bu iki ana engeli tamamen ortan kaldırıyor. Çünkü EPS, bir kuruş bile yatırım yapmadan işletmeleri verimli hale getirmeye olanak tanıyor. Üstelik sözleşme kapsamında firmalara, anahtar teslim proje tasarımı ve uygulaması yapılıyor, performans ve enerji tasarruf garantisi sunuluyor. Yani işletme sadece gelecekte yapacağı tasarruftan vermeyi taahhüt ettiği pay ile fabrikasını enerji verimliliği yüksek bir hale getirebiliyor. İlki 2008 yılında olmak üzere toplam 25 başarılı projeye imza atan ESCON Enerji olarak, bu alanda müşterilerimize farklı kontrat imkanları ile sınırsız çözüm fırsatı sunuyoruz.