Akkuyu NGS’de İlk Güç Ünitesi 2023’te İşletmeye Alınacak

Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu (Rosatom) tarafından Mersin’in Gülnar ilçesinin Büyükeceli Mahallesi'nde inşa edilen Türkiye’nin ilk  nükleer güç santrali olacak Akkuyu Nükleer Güç Santrali'ne (NGS)  ilişkin medyaya yönelik bilgilendirme semineri düzenlendi.   Seminerde; nükleer santralin güvenlik sistemleri, Akkuyu NGS’deki güncel durum, nükleer enerji teknolojilerinde gazeteci bakış açısı, küresel ısınma, iklim değişikliği ve enerji türlerinin çevreye etkileri konularında bilgi paylaşımı yapıldı.   Seminere, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı  temsilcisi ve Akkuyu Nükleer A.Ş. Kamu Kurumları ile İlişkiler ve Uluslararası İşbirliği Yönetici Direktörü Aleksey Frolov, Akkuyu Nükleer A.Ş. Genel Müdür Birinci Yardımcısı ve Yapı İşleri Direktörü Sergey Butskikh, Strana Rosatom (Rosatom Dünyası) Sektörel Gazete Baş Editörü Yulia Gilyova ile Mersin Üniversitesinden Doç. Dr. Gökhan Arslan konuşmacı olarak katıldı.   Toplantının açış konuşmasını yapan Akkuyu Nükleer A.Ş. Kamu Kurumları ile İlişkiler ve Uluslararası İşbirliği Yönetici Direktörü Aleksey Frolov, seminerde projenin ilerlemesine ilişkin son 2 yılda  gerçekleştirilen işlemler ve güvenlik sistemleri ile ilgili detaylı  bilgiler sunulacağını söyledi. Akkuyu A.Ş. olarak Rosatom devlet  kuruluşunu temsil ettiklerini belirten Frolov, “Bizlerin en önemli  görevimiz ve hedefimiz bu ülkenin ilk nükleer santralinin uluslararası  güvenlik standartlarına uyarak gerçekleşmesini ve işlemesini sağlamak”  dedi.   Rusya’da Çernobil Nükleer Santrali'nde meydana gelen kazayı  anlatan Çernobil dizisine değinen Frolov, dizinin uyarlanmış sahneler  olsa da bir nükleer santraldeki çalışanların ne kadar büyük özveriyle  çalıştığını gösteren bir çalışma olduğunu vurguladı. Dizi  yayınlandıktan sonra Rus bilim insanlarının gereken olumlu dersleri  çıkarmak adına tasarımları yeniden gözden geçirdiklerini ifade eden Frolov, “Dizide bir replikte, ‘Yalanın bedeli ne kadardır?’ deniliyor. Biz onu uzun süre dinlediğimizde gerçekleri algılamayı durdurmayı  başarmasıdır. Peki ne yapmalıyız? Uydurmaları mı beklemeliyiz? Bizler,  ‘Uydurmalara’ güvenerek yetinmeyeceğiz. Bizler sizlerle birlikte  ülkelerimiz arasında oluşan iyi niyet ve dostluk ilişkilerini baz  alarak projenin gerçekleşmesinde yapıcı diyalog sürdürerek, hedefimizi  yerine getirmek için uğraşacağız” diye konuştu.   Frolov, hedeflerinin yerine getirilmesinde basına da sorumluluk  düştüğünü belirterek, bu konuda destek istedi.   Akkuyu Nükleer A.Ş. Genel Müdür Birinci Yardımcısı ve Yapı İşleri Direktörü Sergey Butskikh ise nükleer santralin ilk aşamasından bugün  gelinen inşaat sürecine ve güvenlik sistemlerine ilişkin bir sunum  yaptı. Akkuyu NGS’nin Rusya ile Türkiye arasında imzalanan hükümetler  arası anlaşma kapsamında Mersin’in Gülnar ilçesinde  gerçekleştirildiğini anımsatan Butskikh, “Bizim inşa etmekte olduğumuz  bu tesis bölgeye, coğrafyaya çok güzel uyum sağlayacak çok güzel bir  eser olacaktır” ifadelerini kullandı.   Akkuyu NGS’nin tam kapasiteyle faaliyete geçtiğinde Türkiye’nin  elektrik ihtiyacının yüzde 10’unu karşılayacağı bilgisini veren Butskikh, “Akkuyu NGS’nin inşaatı gerek Uluslararası Atom Enerji Kurumunun tüm güvenlik standartlarına, gerek Uluslararası Nükleer Güvenlik Danışma Grubu'nun tüm güvenlik standartlarına, gerekse Uluslararası İşletme Kulübünün gerekliliklerine uyumlu bir şekilde  gerçekleştirilmektedir. Akkuyu NGS, Türkiye ve Rusya arasındaki  ilişkilerde en büyük ve en kapsamlı projedir. Bu projede ana hissedar Rusya’nın ‘Rosatom Devlet Kuruluşu’dur. Proje yap-sahip ol-işlet  modeliyle gerçekleştirilmektedir” şeklinde konuştu.   Hükümetler arası anlaşmaya göre tüm gerekli izin ve ruhsatların  alınmasından sonra 7 yıl içerisinde ilk güç ünitesinin işletmeye  alınması gerektiğinin belirtildiğini aktaran Butskikh, "Dolayısıyla ilk ünitenin devreye alınması 2023 yılına denk  gelmektedir. Bizler proje katılımcıları olarak bu hedefin yerine  getirilmesi ve 2023’te ilk ünitenin işletmeye alınması için azami  derecede elimizden gelen tüm çabamızla çalışmaktayız. Ancak bu durumda  güvenlik gereksinimlerini ve şartlarını yerine getirmek her zaman en  büyük öncelik arz eden koşulumuz olarak projede ilerlemekteyiz.”dedi.   Geçen 2 yıllık süreçte 1 ve 2 No’lu güç üniteleriyle ilgili alınan  ruhsat ve inşaat lisanlarıyla ilgili de bilgi veren Butskikh, “3. Ve 4. ünitenin yapılacağı yerlerde zemin etüt ve araştırma çalışmaları  devam ediyor. Yakın zamanda 3’üncü ünitenin inşaat ruhsatının  verilmesini bekliyoruz. Sahada inşaat ve montaj çalışmalarına devam  edilirken, idari binanın yapımı tamamlanmak üzere. Buna paralel olarak  sahada gereken tüm altyapı çalışmaları devam etmektedir. Aynı zamanda  saha zemininin hazırlanmasına ilişkin çalışmalar da devam etmektedir”diye ifade etti.   Akkuyu NGS tesisinin tüm parçaları ile bulunduğu bölgeye uyum  sağlaması için gayret ettiklerini vurgulayan Butskikh, “Buradaki kıyı  yapısını bozmadan tesisleri inşa etmeye çalışıyoruz. Ve çok nadir ve  benzersiz bir güzelliğe sahip olan bu doğayı bozmadan, bu tesisi oraya  oturtmaya ve faaliyete geçirmeye gayret sarf ediyoruz” diye konuştu.   Akkuyu NGS inşaat projesinin finansmanının yüzde 100 Rusya  tarafından sağlandığına işaret eden Butskikh, “Rosatom, projedeki  hisselerinin yüzde 49’unu başka hissedarlara satma hakkına sahiptir. Satılabilecek yüzde 49 hisselerimiz tek bir hissedara satılabileceği  gibi birkaç gruptan oluşan hissedarlara da satılması söz konusu  olabilecektir. Bizim projemiz şeffaf, açık bir projedir. Yabancı  yatırımcıların bu projeye çekilmesi, Rusya tarafı için herhangi sorun  teşkil edecek bir konu değildir. Aksine, bizim projemizin bir ticari  proje olduğunu dikkate alırsak, hisselerin satılması, yabancıların da  bu projeye gidebilmesine imkan sağlamaktadır” ifadelerini kullandı.   Akkuyu NGS sahasının planı ve ünitelerin yapımına ilişkin  detayları da açıklayan Butskikh, tesisleri yaparken mümkün olduğu  kadar doğayı bozmamaya özen gösterdiklerinin altını çizdi. “Dört  ünitenin yapımı eş zamanlı olarak devam edecek” diyen Butskikh, 4  ünitenin eş zamanlı olarak yapımının gerçekleştirilmesinin çok büyük  insan gücü ihtiyacını ortaya çıkardığına dikkat çekti. Butskikh,  “İnşaat işlerinin en aktif dönemine girildiğinde sahada 10 binin  üzerinde işçi istihdam edilecek” dedi.   Dört ünitenin temel görevini yerine getirecek olanın reaktör  olduğunu belirten Butskikh, Akkuyu’da kullanılan reaktörün VVER-1200  reaktörü olduğu bilgisini verdi. Halihazırda VVER-1000 tipi  rektörlerin Rusya’da mevcut olduğunu dile getiren Butskikh, “VVER-1000 tipi reaktörlerin tüm çalışma dönemini hesaplarsak 800  yıl çalışmış gibi hesaplanabilir. Son dönemlerde Çin ve İran’da da bu  tip reaktörler kullanılarak nükleer santraller inşa edilmiştir. Akkuyu’da kullandığımız VVER-1200 rektörleri ise en modern teknoloji  olup, 3+ nesil teknolojiler olarak tabir edilmektedir. En önemli  özelliği  çok sağlam, çok sıkı güvenlik sistemleri kullanılarak  uygulanmış bir reaktör olması. Reaktördeki tüm ekipmanların yüzde 40’ı, reaktörün güvenliğini sağlamak için var olan ekipmanlardır. Rusya’da şu an 3 tane VVER-1200 reaktörü faaliyettedir. Bu sene  içerisinde biri Rusya’da, biri de Belarus’ta faaliyete geçirme planı  bulunmaktadır. Aynı zamanda VVER-1200 reaktörünün Macaristan ve Akkuyu’da yapımı devam etmekte, Finlandiya, Bangladeş’te de  kullanılmaktadır.”diye konuştu.   Nükleer santrallerin çalışmasında güvenliği sağlayan iki sistem  olduğunu ifade eden Butskikh, “Biri aktif sistemdir ki, gerekirse bazı  makamların, kurumların müdahalesini gerektirmektedir. Ayrıca pasif  güvenlik sistemi dediğimiz ikinci bir sistem vardır ki bu sistemler  son dönemlerde geliştirilmiş ve bir nükleer tesisin çalışmasında  güvenliğini daha da arttırıcı önlemleri sağlayan sistemlerdir. Pasif  sistemlerden biri olarak pasif olarak ısının tahliye edilmesi de  güvenliği sağlayan sistemlerden biridir. Aynı zamanda, herhangi bir  durumda koru yerinde tutmayı sağlayan bir sistemdir” dedi.   Radyasyon güvenliğinden de bahseden Butskikh, “Radyasyon  güvenliği, proje ifade ettiğimiz çok aşamalı bariyerlerle radyasyon  güvenliğinin sağlanmasıdır. VVER-1200 reaktörlü NGS Güvenlik Sistemleri dış etkilere karşı dayanıklılık gösterecek şekilde  tasarlanmıştır. 400 tonluk bir uçağın düşmesi veya çarpması, 9  şiddetine kadar olabilecek depremin etkisine, su baskını ve tsunami  gibi doğa olaylarına dayanabilecek kadar güçlü tasarlanmıştır. Türkiye’deki bu bölgeye yönelik çok büyük doğa olayları söz konusu  olmasa da bunlar düşünülmüştür. Özellikle deniz alanında yapılan  çalışmalar ki, eğer böyle bir şeye ihtiyaç duyulur ise çevreyi  koruyacak şekilde yapılacaktır” diye konuştu.